Artikel uit volkskrant Hier

Vrolijkweerzien aanvullingen en visie in schuingedrukt

Zes vragen over bijziendheid

Oogheelkundige Caroline Klaver waarschuwt voor de grote gevaren voor de ogen door langdurig gebruik van beeldschermen: tienduizenden Nederlanders die last hebben van bijziendheid dreigen de komende decennia blind te worden.

Het blauwe licht van de beeldschermen is verantwoordelijk voor achterauitgang van de macula. Bovendien werkt het blauwe licht de slaap-waak cyclus om zeep.
Zie hiervoor: Wakker worden en fotobeb

Wat is het probleem met computerschermen en smartphones?

Kinderen kijken er tegenwoordig veel te vaak en veel te lang achter elkaar naar, stelt Caroline Klaver, hoogleraar oogheelkunde aan het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, in NRC. Dat kan leiden tot bijziendheid en zelfs blindheid. Kinderen moeten daarom het kijken regelmatig onderbreken en ook veel vaker buiten spelen om hun blik daadwerkelijk even te verbreden.

Dat geldt natuurlijk ook voor volwassenen. Alleen kinderen zijn nog in e groei en door het vele dichtbij werken kan de groei van het oog niet op een normale maniet plaatsvinden. Dan vergroeit een te lange oogbol langzaam in de volwassen leeftijd en wordt het lastig om van de bijziendheid af te komen. Beter is te voorkomen dat bijziendheid optreedt. De beste manier is buiten spelen en met de ruimte en in de verte bezig zijn. Het vele dichbij werken leidt tot een verkramptheid in het visuele systeem. Het kan voorkomen worden door juiste oog educatie. Oplatere leeftijd kan er nog flink wat aan de bijziendheid verbeterd worden ook al zeggen oogartsen en opticiens dat dat niet zo is. De ervaring leert anders.

Wat is bijziendheid?

Mensen die bijziend zijn, zien dichtbij wel scherp, maar slecht op afstand. De mate van bijziendheid – de medische term is myopie – wordt uitgedrukt in een getal met een min ervoor. -6 of meer geldt als hoog bijziend. Bijziendheid ontstaat als het oog langwerpiger wordt, doordat de achterkant van het oog naar achteren groeit. Daardoor komt het brandpunt van het beeld dat het oog bereikt niet op, maar voor het netvlies te liggen. Met brillenglazen of contactlenzen kan het beeld worden aangepast.

Correct, maar met als kanttekening dat de hersenen in staat zijn om scherp te kunnen zien met een te lange oogbol. Dus het is niet en pure fysiek aangelegenheid. Het is een holistisch systeem.
Zie verder: Bijziendheid – myopie

Hoeveel mensen hebben last van (ernstige) bijziendheid?

Ongeveer 30 procent van de Nederlandse bevolking is bijziend. Onder jongeren ligt dat percentage hoger: bijna de helft van de twintigers heeft last van bijziendheid. Van de bijzienden is 6 procent (ruim 300 duizend personen) hoogbijziend met een lenssterkte van -6 of meer, zegt Virginie Verhoeven, onderzoeker bij het Erasmus MC.

De Nederlandse cijfers komen overeen met die in andere westerse landen. In ontwikkelde landen in Azië liggen de percentages aanzienlijk hoger. Dat bijziendheid de laatste jaren in Nederland en andere westerse landen is toegenomen, duidt er volgens Verhoeven op dat de Aziatische trend wordt gevolgd.

Ja, teveel binnen zitten, dichbij werk, computers, mobieltjes en TV schermen. Om dan maar te zwijgen over de mentale bijziendheid en het blokkeren van de creativiteit van vooral de kinderen.

Welke risico’s lopen bijzienden?

Van de bijzienden die min zes of meer hebben zal een op de drie op latere leeftijd blind of slechtziend worden, zo blijkt uit Rotterdams onderzoek. Verhoeven rekent voor dat dit betekent dat de komende decennia ruim 100 duizend mensen blind of slechtziend zullen worden.

Deze mensen hebben een grote kans op loslaten van het netvlies en op maculadegeneratie, een aandoening aan het centrale deel van het netvlies waardoor het beeld wazig wordt. Dergelijke complicaties doen zich meestal voor na het 45ste levensjaar, als het bindweefsel van het oog gaat ‘uitzakken’. Hoe sterker de bijziendheid, hoe eerder complicaties zich kunnen aandienen, aldus Verhoeven.

De verlenging van de oogbol levert aan de achterkant een extra stress factor op. De oogbol is daar krommer dan dat hij hoort te zijn. Daardoor komt er druk op de retina en kan die eerder loslaten. Bij -6 of hoger wordt de druk gevaarlijk hoog en is het echt een risico.
In het donker lezen is op zich niet slecht. Voor iemand met goede ogen in de juiste lichamshouding is het een heel goed maar zware oefening. Maar iemand met wat mindere ogen zal zich gaan inspannen om te zien, en dat is funest.
Daarnaast wordt er vaak liggend in bed of in een andere slechte houding gelezen. Liggend verkrampen de spieren van de bovenrug en nek. De doorstroming in het lichaam is niet meer goed en dat heeft een nadelig effect op het visuele systeem.

Wat kan er worden gedaan tegen bijziendheid?

De mogelijkheden om bijziendheid te verhelpen zijn beperkt. Daarom is het belangrijk dat ouders of zorgverleners in een zo vroeg mogelijk stadium ingrijpen, zegt Verhoeven. Voorkomen moet worden dat bijziendheid niet de cruciale sterkte van min zes bereikt.

Kinderen moeten niet te lang achter een beeldscherm of aan de smartphone zitten. Het beste kan een boek op minstens 30 centimeter afstand worden gelezen. Caroline Klaver beveelt in NRC aan om het dichtbij kijken na 20 minuten te onderbreken door een pauze van 20 seconden. Kinderen zouden dagelijks minstens 2 uur buiten moeten spelen.

Om te voorkomen dat de ogen van bijziende kinderen verder achteruitgaan, kunnen ze atropinedruppels krijgen. Die zorgen ervoor dat het oog stopt met groeien. Ook multifocale contactlenzen kunnen ervoor zorgen dat het oog niet verder naar achteren groeit. Ingrepen als laseren en het plaatsen van kunstlenzen lossen het probleem van het uitgerekte oog niet op, aldus Verhoeven.

D mogelijkheden om bijziendheid te vermindren of zelfs verhelpen zijn legio. Visuee educate is nodig. Inderdaad meer bewustzijn op het computerwerk. De educatie van het visuele systeem is een heel proces. Dat varieert van oogoefeningen, gezonde voedong, beweging en bewsutzijn. Ook bewustwording van emoties en vastzittende overtuigingen en soms het oplossen van een trauma is nodig.

Meer weten over visuele educatie en het visuele systeem: neem contact met me op